Czy istnieje możliwość skrócenia zakazu prowadzenia pojazdów? Jak działa blokada alkoholowa?
Zgodnie z przepisami Kodeksu karnego sąd może orzec zakaz prowadzenia pojazdów określonego rodzaju w razie skazania osoby uczestniczącej w ruchu za przestępstwo przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji, w szczególności jeżeli z okoliczności popełnionego przestępstwa wynika, że prowadzenie pojazdu przez tę osobę zagraża bezpieczeństwu w komunikacji. Sąd obowiązkowo orzeknie o zakazie prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w razie niezatrzymania pojazdu do kontroli w przypadku pościgu za kierowcą oraz w razie prowadzenia pojazdu pomimo cofnięcia uprawnień lub obowiązywania sądowego zakazu. W obu przypadkach zakaz będzie orzeczony na okres od roku do lat 15. Dodatkowo sąd orzeka, na okres nie krótszy niż 3 lata, lecz nie dłuższy niż lat 15, zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów albo pojazdów określonego rodzaju, jeżeli sprawca w czasie popełnienia przestępstwa przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji był w stanie nietrzeźwości, pod wpływem środka odurzającego lub zbiegł z miejsca zdarzenia katastrofy w ruchu lądowym lub wypadku drogowego. Sąd w szczególnych przypadkach orzeknie obowiązkowo dożywotni zakaz prowadzenia pojazdów.
Kiedy sąd może skrócić okres zakazu prowadzenia pojazdów?
Zgodnie z ogólną zasadą określoną w art. 84 § 1 Kodeksu karnego sąd może po upływie połowy okresu, na który orzeczono zakaz prowadzenia pojazdów, uznać go za wykonany, jeżeli skazany przestrzegał porządku prawnego, a środek karny był w stosunku do niego wykonywany przynajmniej przez rok. Z przepisu wynika, że skrócić, czyli uznać za wykonany, można zakaz prowadzenia pojazdów na okres co najmniej 2 lat. Sąd nie może jednak uznać zakazu za wykonany w przypadku, gdy zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych został orzeczony w razie niezatrzymania pojazdu do kontroli w przypadku pościgu za kierowcą oraz w razie prowadzenia pojazdu pomimo cofnięcia uprawnień lub obowiązywania sądowego zakazu. Mimo że w art. 84 jest mowa o „skazanym”, to według stanowiska większości sądów przepis znajdzie również zastosowanie do osób, wobec który orzeczono zakaz prowadzenia pojazdów przy warunkowym umorzeniu postępowania karnego. Możliwe będzie zatem skrócenie zakazu orzeczonego wobec takiej osoby.
Jeżeli natomiast zakaz prowadzenia pojazdów został orzeczony dożywotnio, sąd może uznać go za wykonany, jeżeli skazany przestrzegał porządku prawnego i nie zachodzi obawa ponownego popełnienia przestępstwa podobnego do tego, za które orzeczono zakaz, a zakaz był w stosunku do skazanego wykonywany przynajmniej przez 15 lat.
W ocenie sądów pod pojęciem „porządku prawnego” należy rozumieć nie tylko przepisy prawa karnego, ale także prawa cywilnego, prawa pracy czy prawa administracyjnego. Sąd z pewnością będzie mniej przychylny do uznania zakazu prowadzenia pojazdów za wykonany, gdy skazany popełniał liczne wykroczenia, dopuścił się wyrządzenia znacznej szkody, naruszał obowiązki pracownicze czy unikał płacenia podatków. Każda informacja o zachowaniu niezgodnym z prawem, o którym dowie się sąd, zmniejszy szanse na skrócenie zakazu prowadzenia pojazdów.
Skorzystaj z E-porady prawnej
Zadanie pytania nic Cię nie kosztuje. Wstępna analiza i wycena jest bezpłatna oraz nie zobowiązuje do współpracy.
Blokada alkoholowa – alternatywa wobec skrócenia zakazu prowadzenia pojazdów
Uznanie zakazu prowadzenia pojazdów za wykonany nie jest jedynym środkiem, który ma na celu złagodzenie dolegliwości wobec skazanego. Zgodnie z art. 182a § 1 Kodeksu karnego wykonawczego, jeżeli zakaz prowadzenia pojazdów był wykonywany przez okres co najmniej połowy orzeczonego wymiaru, a w przypadku dożywotniego zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych przez okres co najmniej 10 lat, sąd może orzec o dalszym wykonywaniu tego środka karnego w postaci zakazu prowadzenia pojazdów niewyposażonych w blokadę alkoholową, jeżeli postawa, właściwości i warunki osobiste sprawcy oraz zachowanie w okresie wykonywania środka karnego uzasadniają przekonanie, że prowadzenie pojazdu przez tę osobę nie zagraża bezpieczeństwu w komunikacji. Skazany będzie mógł zatem bez przeszkód korzystać z pojazdów mechanicznych, które posiadają blokadę alkoholową.
Okoliczności, które sąd bada przed ograniczeniem zakazu prowadzenia pojazdów, są podobne do tych, które sąd bada przed skróceniem zakazu. Podobnie więc pod uwagę weźmie się przestrzeganie porządku prawnego czy opinię o skazanym od osób z jego społeczności (np. opinię od pracodawcy).
Co ciekawe, przepis nie zabrania ograniczenia zakazu prowadzenia pojazdów tylko do samochodów nieposiadających blokady alkoholowej w przypadku, gdy zakaz został orzeczony nie w związku z przestępstwem popełnionym pod wpływem alkoholu. Przykładowo, możliwość korzystania tylko z pojazdów posiadających blokadę alkoholową może zostać orzeczona wobec osób, które miały orzeczony kolejny zakaz prowadzenia pojazdów w wyniku popełnienia przestępstwa prowadzenia pojazdu po cofnięciu uprawnień. Jednakże sąd będzie mógł w takiej sytuacji odmówić wydania stosownego postanowienia.
Jak działa blokada alkoholowa?
Przepisy ustawy Prawo o ruchu drogowym definiują blokadę alkoholową jako urządzenie techniczne uniemożliwiające uruchomienie silnika pojazdu silnikowego i pojazdu szynowego, w przypadku gdy zawartość alkoholu w wydychanym przez kierującego powietrzu wynosi co najmniej 0,1 mg alkoholu w 1 dm3. Jeżeli kierowca chce skorzystać z samochodu, musi dmuchnąć w ustnik urządzenia zamontowanego przy kierownicy. Jeśli stężenie alkoholu przekroczy 0,2‰ (czyli 0,1 mg/dm3), urządzenie uniemożliwi odpalenie silnika. Istnieją także blokady, które dodatkowo wymagają dmuchnięcia w ustnik urządzenia podczas jazdy samochodem, a w razie przekroczenia dopuszczalnego stężenia alkoholu w wydychanym powietrzu wyłączą silnik i zmuszą kierowcę do zatrzymania pojazdu.
W razie wątpliwości zachęcamy do skorzystania z usług prawników z kancelarii Lexay, którzy specjalizują się w sprawach karnych.
