Ograniczenie władzy rodzicielskiej

Władza rodzicielska to szeroko rozumiany zakres praw i obowiązków, nabywanych przez rodziców wraz z dniem narodzin dziecka. Jest to również jedno z orzeczeń Sądu zawartych w wyroku postępowania rozwodowego. Jakie są skutki ograniczenia praw rodzicielskich?

Spis treści:

1. Władza rodzicielska po rozwodzie
2. Ograniczenie praw rodzicielskich – jakie są skutki?
3. Ograniczenie władzy rodzicielskiej na wniosek jednego z rodziców
4. Ograniczenie praw rodzicielskich z urzędu
5. Ograniczenie władzy rodzicielskiej a kontakty
6. Ograniczenie władzy rodzicielskiej a alimenty
7. Jak ograniczyć prawa rodzicielskie?

Władza rodzicielska po rozwodzie

Zacznijmy od wyjaśnienia co tak naprawdę orzeka Sąd na rozprawie rozwodowej? Oczywistą sprawą jest fakt ustania małżeństwa, a co za tym idzie podział dotychczasowych praw i własności majątkowych. Bardziej skomplikowany temat dotyczy władzy rodzicielskiej, kontaktów z dziećmi i alimentów. 

Nie bez powodu terminy te zostały wypunktowane osobno. Ze względu na to, że wszystkie dotyczą relacji z dziećmi po rozstaniu rodziców, często są ze sobą utożsamiane. Skutkuje to mylącym wrażeniem, że np.ograniczenie władzy rodzicielskiej jest równoznaczne z ograniczeniem kontaktu z dzieckiem lub zwolnieniem z obowiązku płacenia alimentów.

Ograniczenie praw rodzicielskich – jakie są skutki?

Dziecko powinno w możliwie jak najmniejszym stopniu odczuwać skutki rozwodu rodziców dlatego, gdy sytuacja na to pozwala, sądy powierzają opiekę obojgu rodzicom. Aby się tak stało muszą oni przedstawić wspólne porozumienie na temat najistotniejszych kwestii dotyczących dalszego wychowania dziecka.

Są to m.in. podział opieki, zasady kontaktowania się z dzieckiem, zaspokajania jego potrzeb finansowych oraz sposób podejmowania decyzji w przyszłości. Jeśli strony nie mogą dojść do porozumienia Sąd przyznaje władzę wychowawczą jednemu z rodziców, jednocześnie ograniczając ją drugiemu rodzicowi.

Oznacza to, że od tej pory wszystkie najważniejsze decyzje dotyczące dziecka podejmuje wyłącznie rodzic, którego władza rodzicielska nie została ograniczona. Nie będzie on musiał konsultować się z drugim rodzicem w kwestii miejsca zamieszkania dziecka, sposobu spędzania czasu, zajęć pozalekcyjnych czy nawet leczenia w przypadku zachorowań.

Rodzic, którego władza rodzicielska została ograniczona wraz z momentem uprawomocnienia decyzji sądu nie będzie mógł brać czynnego udziału w wychowaniu dziecka, ani występować w jego imieniu. Mimo że prawa rodzicielskie wobec dziecka są od tej pory ograniczone, nie zmienia to sposobu dziedziczenia ustawowego. Dziecko dziedziczy bezpośrednio po rodzicach biologicznych bez względu na ich sytuację rodzinną.

Przypominam również, że ograniczenie władzy rodzicielskiej nie jest równoznaczne z zerwaniem kontaktu z dzieckiem czy brakiem obowiązku alimentacyjnego. Te kwestie rozstrzygane są w odrębnych postępowaniach.

Ograniczenie władzy rodzicielskiej na wniosek jednego z rodziców

Sąd zawsze na pierwszym miejscu stawia dobro dziecka. Dlatego rozwód rodziców nie jest wystarczającym powodem, by pozbawiać go prawa do wychowania zarówno przez mamę, jak i tatę. Zwłaszcza w sytuacjach, w których zarówno dziecko ma z nimi bliski kontakt, a ich relacje nie wskazują na konieczność wnioskowania o ograniczenie.

Inaczej sytuacja wygląda, gdy konflikt między dorosłymi jest tak rozwinięty, że Sąd uznaje, że lepszym rozwiązaniem będzie przekazanie władzy rodzicielskiej tylko jednemu z rodziców. Najczęściej dzieje się to na wniosek jednej ze stron lub osoby trzeciej, która wie, że dziecku dzieje się krzywda. Co w przypadku zagrożenia życia dziecka?

Ograniczenie praw rodzicielskich z urzędu

Do zawinionego ograniczenia władzy rodzicielskiej dochodzi wskutek trwałej przeszkody w jej wykonywaniu. Rozumiemy przez to jakiekolwiek nadużywanie władzy rodzicielskiej lub zaniedbywanie w sposób rażący obowiązków względem dziecka.

W przypadku stwierdzenia jednej lub kilku przesłanek Sąd opiekuńczy może ograniczyć prawa rodzicielskie jednego, lub obojga rodziców. W efekcie może zobowiązać rodziców do współpracy z kuratorem lub konsultacji specjalistycznej u terapeuty rodzinnego. Sąd ściśle określa jakie czynności będą i nie będą mogły być wykonywane przez rodziców. W skrajnych przypadkach dziecko może zostać przekazane pod opiekę rodziny zastępczej lub domu dziecka.

Władza rodzicielska odebrana z urzędu nie jest wyrokiem nieodwoływalnym. Może ona zostać przywrócona w każdym momencie, gdy tylko ustanie przyczyna, która spowodowała jej ograniczenie.

Ograniczenie władzy rodzicielskiej a kontakty

Kontakty osobiste z dzieckiem są elementem odrębnym od władzy rodzicielskiej i sąustalane przez Sąd podczas postępowania rozwodowego. Rodzic, którego prawa zostały ograniczone w dalszym ciągu ma możliwość utrzymywania relacji z dzieckiem. Jako kontakt rozumiemy tu wszelkiego rodzaju spotkania i odwiedziny, zabieranie dziecka poza miejsce jego zamieszkania, jak też korespondencja telefoniczna czy listowna.

W przypadku gdy dziecko zamieszkuje z jednym z rodziców, decyzje odnośnie kontaktu dziecka z drugim rodzicem powinny zostać ustalone wspólnie. Gdy jednak konflikt na to nie pozwala i strony nie mogą dojść do porozumienia sprawy reguluje Sąd Opiekuńczy.

Ograniczenie władzy rodzicielskiej a alimenty

Alimenty, podobnie jak kontakty z dzieckiem, ustalane są w osobnym orzeczeniu. Dzieje się tak, ponieważ ograniczenie praw jednego z rodziców nie wykreśla go jako biologicznego ojca lub matki. A jak wiadomo obowiązek utrzymania dziecka spoczywa przede wszystkim na jego rodzicach biologicznych.

Zobacz też:

Jak ograniczyć prawa rodzicielskie?

Musimy pamiętać, że głównym celem ograniczenia władzy rodzicielskiej jest ochrona dziecka oraz umożliwienie rodzicom właściwego wykonywania swoich obowiązków w przyszłości.

Aby uskutecznić ograniczenie władzy jednego z rodziców, należy złożyć poprawnie wypełniony wniosek do Sądu Rejonowego, Wydziału Rodzinnego, odpowiedniego do miejsca zamieszkania lub pobytu dziecka. Wniosek można również wysłać listem poleconym lub zlecić naszym adwokatom załatwienie wszystkich formalności.