Opieka naprzemienna – czy to dobre rozwiązanie dla Twojego dziecka?

Rozważając temat opieki naprzemiennej, warto najpierw zastanowić się, co prowadzi rodziców do wyboru tego rozwiązania. Kluczowym momentem jest rozwód lub separacja – wydarzenia, które radykalnie zmieniają życie całej rodziny. Rozwód oznacza rozpad więzi między małżonkami w sposób zupełny i trwały, z kolei separacja czasowe rozdzielenie małżonków
z wykluczeniem prawa do ponownego wstąpienia w związek małżeński, która pełni etap przejściowy do dokonania ostatecznej decyzji. Choć zakończenie związku partnerskiego oznacza zamknięcie pewnego etapu, nie kończy wspólnej odpowiedzialności za dzieci. To właśnie wtedy pojawia się potrzeba znalezienia takiego modelu wychowawczego, który zapewni najmłodszym poczucie bezpieczeństwa i możliwość utrzymania silnej więzi
z obojgiem rodziców. Opieka nad dzieckiem po rozwodzie może przybierać różne formy,
w tym opieki naprzemiennej, opieki jednego z rodziców z ustaleniem kontaktów z drugim lub inne, mniej tradycyjne rozwiązania wychowawcze. Niemniej jednak, w niniejszym artykule przybliżymy kwestie związane z opieką naprzemienną.

CZYM JEST OPIEKA NAPRZEMIENNA?

Pojęcie to nie zostało zdefiniowane przez ustawodawcę w kodeksie rodzinnym i opiekuńczym, lecz odniesienia do niej znajdują się zarówno w Ustawie o Pomocy Państwa w Wychowywaniu dzieci, jak i w Ustawie o świadczeniach rodzinnych. Model opieki naprzemiennej zakłada, że rodzice sprawują opiekę nad dzieckiem na zmianę, dzieląc czas opieki w sposób równy i określony. Znacząco definicja opieki naprzemiennej łączy się z władzą rodzicielską, która jest należna obu rodzicom do uzyskania pełnoletności przez dziecko. Uwzględnia prawnych opiekunów do zarządzanie majątkiem, a także zobowiązuje do wykonywania obowiązku wychowania dziecka zgodnie z prawem. Władza rodzicielka powinna brać pod uwagę dobro dziecka, interes społeczny oraz dbanie o jego rozwój psychiczny i fizyczny. W czasie podejmowania istotnych decyzji w sprawach dzieci opiekunowie powinni konsultować się i brać pod uwagę zdanie dziecka, które osiągnęło odpowiedni rozwój umysłowy i stopień dojrzałości.

ZALETY OPIEKI NAPRZEMIENNEJ

Jedną z największych zalet opieki naprzemiennej jest możliwość utrzymania przez dziecko bliskiego kontaktu z obojgiem rodziców. Regularny podział czasu między obojgiem rodziców sprzyja budowaniu trwałych i głębokich relacji z dzieckiem, a także umożliwia równomierne zaangażowanie obu rodziców w jego życie. Taki model opieki pozwala na lepsze zrozumienie potrzeb i problemów dziecka, co umożliwia skuteczniejsze wspieranie go
w różnych aspektach życia. Dodatkowo, wpływa to pozytywnie na rozwój emocjonalny dziecka, które dzięki obecności i zaangażowaniu obojga rodziców czuje się ważne i kochane. Zapewnia to poczucie bezpieczeństwa oraz zapobiega ewentualnym trudnościom, które mogłyby wyniknąć z poczucia bycia odsuniętym od jednego z rodziców. Dziecko jest świadome równości między rodzicami, rozumiejąc, że oboje są równie ważni
i odpowiedzialni za jego życie oraz rozwój. Choć rozpad małżeństwa prowadzi do zerwania więzi między małżonkami, istotną rolę odgrywają również osoby trzecie, czyli bliscy krewni, z którymi dziecko powinno utrzymywać kontakt. Opieka naprzemienna daje możliwość kontynuowania stałych relacji z krewnymi, co pozwala na zachowanie bliskich więzi rodzinnych i zapobiega utracie kontaktów z osobami, które mają pozytywny wpływ na rozwój dziecka.

WADY I WYZWANIA OPIEKI NAPRZEMIENNEJ

Mimo swoich zalet opieka naprzemienna wiąże się z określonymi wyzwaniami. Jednym
z głównych wyzwań związanych z opieką naprzemienną jest brak stabilności, który może negatywnie wpłynąć na poczucie bezpieczeństwa dziecka. Częste zmiany miejsca zamieszkania, konieczność adaptacji do różnych środowisk, a także różnorodność zasad czy stylów wychowawczych mogą prowadzić do dezorientacji i trudności w odnalezieniu się
w codziennym życiu. Kluczowym problemem jest powodzenie współpracy między rodzicami.  W sytuacji, gdy relacje między nimi są napięte lub pełne konfliktów, wspólna decyzja o wychowaniu dziecka staje się trudna do osiągnięcia. Częste nieporozumienia, kłótnie i trudności w komunikacji mogą prowadzić do sytuacji, w których oboje rodzice nie potrafią wypracować wspólnego stanowiska w sprawach dotyczących dziecka. Tego rodzaju konflikty mogą wprowadzać dodatkowy stres, który wpływa nie tylko na rodziców, ale również na dziecko, które staje się świadkiem sporów i napięć. Warto także zauważyć, że w sytuacjach, gdzie dochodzi do konfliktów rodzice, świadomie lub nie, mogą wykorzystywać dziecko do wyrażania swoich opinii na temat drugiego rodzica lub do realizacji swoich interesów, co stawia dziecko w bardzo trudnej roli. Często w takiej formie opieki występuje „rozdarcie” emocjonalne u dziecka oraz poczucie presji. Dziecko może odczuwać, że musi spełniać oczekiwania obojgu rodziców, a równocześnie utrzymywać bliskie relacje. Powoduje to
u dziecka poczucie, zaniedbania lub zawiedzenia jednego z rodziców. Może także pojawić się lęk, że spędzając czas z jednym rodzicem, nie będzie w stanie odpowiednio zadbać o relację
z drugim, co prowadzi do uczucia niepewności.

CZY OPIEKA NAPRZEMIENNA JEST NAJLEPSZYM ROZWIĄZANIEM?

Opieka naprzemienna może być dobrym rozwiązaniem dla dziecka, pod warunkiem, że rodzice są w stanie efektywnie współpracować i stawiają dobro dziecka na pierwszym miejscu. Warto podpisać też porozumienie rodzicielskie, w którym rodzice uregulują sporne kwestie i w sytuacjach kryzysowych zawsze można do niego sięgnąć i sprawdzić zapisy porozumienia. Wymaga to od opiekunów nie tylko dojrzałości emocjonalnej, ale także umiejętności organizacyjnych i gotowości do kompromisów. Warto pamiętać, że kluczowym celem tego modelu jest stworzenie dziecku stabilnego, pełnego miłości środowiska, w którym będzie mogło się rozwijać, nie czując skutków rozstania rodziców. Aby osiągnąć ten cel, rodzice muszą nieustannie pracować nad poprawą komunikacji, utrzymaniem spójności w decyzjach wychowawczych oraz budowaniem poczucia bezpieczeństwa u dziecka. Jeżeli zastanawiasz się nad uregulowaniem władzy rodzicielskiej skontaktuj się z naszym prawnikiem, który w sposób przystępny przybliży Ci funkcjonowanie opieki naprzemiennej i pomoże przygotować porozumienie rodzicielskie.