Podrobienie podpisu na dokumentach urzędowych

Podrobienie podpisu stanowi jeden z najczęściej występujących form fałszerstwa dokumentów, gdyż mała ilość osób zdaje sobie sprawę, że podpisanie się za kogoś stanowi przestępstwo.

Fałszerstwo dokumentów zostało uregulowane w art. 270 kodeksu karnego:

Art. 270 k.k.

§ 1.Kto, w celu użycia za autentyczny, podrabia lub przerabia dokument lub takiego dokumentu, jako autentycznego używa, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.

§ 2. Tej samej karze podlega, kto wypełnia blankiet, zaopatrzony cudzym podpisem, niezgodnie z wolą podpisanego i na jego szkodę albo takiego dokumentu używa.

§ 2a. W przypadku mniejszej wagi, sprawca podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.

§ 3. Kto czyni przygotowania do przestępstwa określonego w § 1, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.

Należy pamiętać, że o podrobieniu podpisu mówimy w sytuacji, gdy dotyczy ono dokumentu, o którym mowa w art. 115 §14 k.k., czyli przedmiotu lub innego zapisanego nośnika informacji, z którym jest związane określone prawo, albo który ze względu na zawartą w nim treść stanowi dowód prawa, stosunku prawnego lub okoliczności mającej znaczenie prawne. Dokumentem w rozumieniu tego przepisu jest, więc nie tylko umowa lub pismo urzędowe, ale również lista obecności w miejscu pracy, różnego rodzaju oświadczenia, usprawiedliwienia czy bilety.

Podrobienie a przerobienie podpisu – różnica

Sfałszowanie podpisu może przyjąć dwojaką postać – podrobienia bądź przerobienia. Z podrobieniem mamy do czynienia w sytuacji, gdy podpis został skonstruowany od zera przez niewłaściwą osobę. W przypadku podrobienia nie ma znaczenia czy dotyczy ono oryginalnego dokumentu, czy jego kopii. Istotę stanowi sam fakt dokonania fałszerstwa. Natomiast przerobienie stanowi modyfikację oryginalnego podpisu.

Zarówno podrobienie jak i przerobienie stanowią czyny surowo zabronione, za które grożą podobne konsekwencje karne.

Złożenie podpisu za inną osobę za jej zgodą

Podrobienie podpisu ma miejsce również wtedy, gdy osoba, której podpis podrobiono wyraziła na to zgodę. W tej sytuacji możliwe jest, że sąd inaczej spojrzy na fałszerza, a dokładnie na jego intencje i tym samym wymierzy mu możliwie najniższą karę. Pod uwagę będzie brane bowiem to, czy złożony za kogoś podpis miał na celu ochronić interesy osoby, za którą się podpisano.

Odpowiedzialność karna za przygotowanie do podrobienia podpisu

Zgodnie z art. 16 §2 k.k. przygotowanie do przestępstwa jest karalne tylko wtedy, gdy ustawa tak stanowi. Przestępstwo fałszu materialnego jest takim wyjątkiem przewidzianym przez ustawę. Zgodnie z generalną definicją przygotowania, mamy z nim do czynienia wówczas, gdy osoba planująca popełnić przestępstwo podejmuje czynności mające stworzyć warunki do przedsięwzięcia czynu zmierzającego bezpośrednio do jego dokonania.

Kara jaka grozi za usiłowanie fałszu materialnego jest grzywna, kara ograniczenia wolności lub pozbawienie wolności do lat 2.

Zgłoszenie podrobienia podpisu

Z uwagi na fakt, iż z podrobieniem podpisu najczęściej mamy do czynienia w instytucjach publicznych lub finansowych, osoby pracujące w takich miejscach często zastanawiają się czy istnieje obowiązek zgłoszenia wykrytego przestępstwa.

Zgodnie z przepisami każdy, kto powziął informację o popełnieniu przestępstwa ma społeczny obowiązek zawiadomienia o jego popełnieniu. Niewykonanie takiego obowiązku nie jest obarczone żadną sankcją.

Jednak w przypadku podrobienia dokumentów w instytucjach publicznych lub finansowych to instytucja, która w związku ze swoją działalnością dowiedziała się o popełnieniu przestępstwa ściganego z urzędu, ma prawny obowiązek zgłoszenia tego faktu Policji lub prokuratorowi.

Co w sytuacji, gdy złożyłam/złożyłem podpis za kogoś innego?

Jeżeli składając podpis za kogoś innego, nie posiadałaś/posiadałeś świadomości, że popełniasz przestępstwo, nie załamuj się już na samym początku! W wielu przypadkach jest możliwość przekonania sądu, że popełniony przez nas czyn stanowił wypadek mniejszej wagi.

Istotne znaczenie dla zakwalifikowania fałszu materialnego jako wypadku mniejszej wagi może mieć zwłaszcza: niewielkie znaczenie prawne sfałszowanego dokumentu lub zmiany wprowadzonej do niego, jak również podrobienie lub przerobienie dokumentu w celu doprowadzenia do jego zgodności z prawdą, np. poprawienie błędnie wpisanej daty.

Rozsądnie jest w tym przypadku zasięgnąć konsultacji adwokata, który pomoże zminimalizować konsekwencje takiego działania. Każdy przypadek może być inny, a doświadczenie adwokata na wagę złota.