Zasiłek macierzyński – krótki przewodnik dla młodej matki.

Zasiłek macierzyński przysługuje każdej matce, która urodzi, przyjmie na wychowanie dziecko lub jest dla niego rodziną zastępczą. Jak upewnić się, że go otrzymasz?

Z tego wpisu dowiesz się:

1. Komu przysługuje zasiłek macierzyński?
2. Czy ubezpieczenie jest podstawą do otrzymania zasiłku?
3. Czy ojciec lub inny członek rodziny może otrzymać zasiłek macierzyński?
4. A co jeśl straciłaś pracę?
5. Jak długo możesz otrzymywać zasiłek macierzyński?
6. W jakiej wysokości ustala się zasiłek macierzyński?
7. Czym się różni urlop macierzyński od urlopu rodzicielskiego?
8. Jaki skutek daje skrócenie urlopu macierzyńskiego?
9. Śmierć dziecka
10. Śmierć matki lub porzucenie dziecka
11. O czym jeszcze warto pamiętać?

Artykuł nie jest poradą prawną, a jego celem jest przybliżenie czytelniczce tytułowego zagadnienia w krótki i przystępny sposób. Nie obejmuje całości kodyfikacji prawnej, a jedynie jej wybraną część. Jeśli Twoja sytuacja jest problematyczna, proszę skontaktuj się bezpośrednio z nami. Kancelaria ma duże doświadczenie w prowadzeniu podobnych spraw i z pewnością możesz na nas liczyć.

Komu przysługuje zasiłek macierzyński?

Rzeczpospolita Polska zapewnia każdej matce minimalne zabezpieczenie socjalne gwarantujące, że bez względu na jej stan majątkowy nie pozostanie bez środków do życia. Niezależnie więc czy jesteś zatrudniona, czy prowadzisz swoją działalność, czy też obecnie przebywasz na bezrobociu – zasiłek macierzyński bezwzględnie Ci przysługuje.

Warunkiem otrzymania zasiłku jest bycie osobą ubezpieczoną. To niezwykle ważne aby o tym właśnie pamiętać. Zasiłek jest wypłacany jeśli dziecko urodziło się w okresie opłaconego ubezpieczenia chorobowego.

Przy umowie o pracę ubezpieczenie chorobowe jest obligatoryjne więc o ile pracodawca wypełnia swoje obowiązki zgodnie z prawem temat masz z głowy. W przypadku umowy zlecenia lub prowadzenia działalności gospodarczej ubezpieczenie jest dobrowolne więc musisz o to zadbać samodzielnie.

A co jeśli nie jestem ubezpieczona?

Jeżeli nie masz ubezpieczenia chorobowego to nic nie jest stracone. Świadczenie może pobierać ojciec dziecka lub inny członek rodziny w zależności od oceny stopnia Twojej samodzielności życiowej, lub stopnia niepełnosprawności – jeśli np. niepełnosprawność powstała po urodzeniu dziecka.

Świadczenie przysługuje Ci także, jeśli nie byłaś ubezpieczona w chwili porodu, ale podjęłaś się pracę na co najmniej pół etatu. Wtedy świadczenie może otrzymać ubezpieczony ojciec dziecka od dnia, w którym zaczęłaś pracę.

Zasiłek macierzyński dla ojca?

Zasiłek może otrzymać jedno z rodziców, matka albo ojciec, a w pewnych warunkach także inny członek rodziny. To czy zasiłek otrzymuje matka, czy ojciec (“zasiłek tacierzyński”) nie ma wpływu na jego wysokośćani okres trwania przyznanego świadczenia. 

Czy przysługuje mi zasiłek jeśli straciłam pracę?

Jeśli byłaś w ciąży i w tym czasie z naruszeniem prawa wypowiedziano Ci umowę o pracę – zasiłek Ci przysługuje. Jednak niezbędny jest prawomocny wyrok sądu w tej sprawie.

Podobnie jeśli Twój pracodawca zbankrutował (ogłosił upadłość) lub zakończył (zlikwidował) działalność gospodarczą – jeśli nie zapewniono Ci innej pracy do dnia porodu to zasiłek Ci się należy.

Jak długo wypłacany jest zasiłek macierzyński?

Długość zasiłku jest uzależniona od liczby dzieci, jakie urodziły się w jednym porodzie.

• 20 tygodni (140 dni) – gdy urodzisz jedno dziecko,
• 31 tygodni (217 dni) – gdy urodzisz dwoje dzieci podczas jednego porodu,
• 33 tygodni (231 dni) – gdy urodzisz troje dzieci podczas jednego porodu,
• 35 tygodni (245 dni) – gdy urodzisz czworo dzieci podczas jednego porodu,
• 37 tygodni (259 dni) – gdy urodzisz pięcioro i więcej dzieci podczas jednego porodu.

Zasiłek można pobierać także przed urodzeniem dziecka w maksymalnym okresie 6 tygodni. Wtedy jest on odpowiednio rozliczany na czas przed i po urodzeniu.

W jakiej wysokości wypłacany jest zasiłek macierzyński?

Minimalny, gwarantowany przez państwo zasiłek macierzyński wynosi 1000 zł. Jest on przyznawany jeśli matka w trakcie porodu pracowała, ale nie była ubezpieczona (nie miała opłaconych składek na ubezpieczenie zdrowotne) lub pozostaje bez pracy jako zarejestrowana bezrobotna.

Jeżeli jesteś zatrudniona to wysokość zasiłku będzie wyliczana w związku ze średnią wysokością Twoich zarobków za ostatnie 12 miesięcy pracy. Im wyższe Twoje dochody, tym wyższy zasiłek.

Wysokość zasiłku macierzyńskiego jest także uzależniona od okresu deklarowanego urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego. To ważne aby znać różnicę pomiędzy tymi dwiema kategoriami.

Czym się różni urlop macierzyński od urlopu rodzicielskiego?

• Urlop macierzyński – to urlop przyznawany matce nowonarodzonego dziecka, jego celem jest zapewnienie możliwości opieki nad maluszkiem i regeneracji po wysiłku porodowym.
• Urlop rodzicielski – to urlop przyznawany w celu sprawowania opieki nad małym dzieckiem. Urlop rodzicielski przysługuje na wniosek matki lub ojca dziecka po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego. Oboje rodzice mogą korzystać z urlopu rodzicielskiego w tym samym czasie.

Urlop rodzicielski przysługuje w wymiarze do 32 tygodni w przypadku urodzenia jednego dziecka oraz do 34 tygodni w przypadku urodzenia więcej aniżeli jednego dziecka podczas jednego porodu.

Ustalenie wysokości zasiłku macierzyńskiego

• 100% podstawy wymiaru przysługuje jeśli matka zamierza skorzystać tylko z urlopu macierzyńskiego;
• 80% podstawy wymiaru przysługuje jeśli matka dziecka będzie wnioskować o urlop rodzicielski, alerodzicielski ale pod warunkiem, że wniosek złoży nie później aniżeli 21 dni po porodzie. Wtedy 80% podstawy wymiaru przysługuje w okresie urlopów macierzyńskiego i rodzicielskiego;
• 60% podstawy wymiaru przysługuje matce jeśli przekroczy termin 21 dni po porodzie na złożenie wniosku o urlop rodzicielski. Wtedy otrzyma 100% podstawy wymiaru w okresie urlopu macierzyńskiego i 60% podstawy w okresie urlopu rodzicielskiego. 

Skrócenie urlopu macierzyńskiego

Powrót do pracy może nastąpić wcześniej aniżeli okres urlopu macierzyńskiego. Wtedy prawa do zasiłku nabywa ubezpieczony ojciec dziecka, który w tym czasie przejmuje nad nim domową opiekę (“urlop tacierzyński”).

Skrócenie urlopu i przeniesienie praw do zasiłku na ojca nie wpływa na wysokość świadczenia.

Śmierć dziecka

Prawo do zasiłku macierzyńskiego przysługuje także w przypadku tragedii, jaką jest śmierć nowonarodzonego maluszka. Pomoc finansowa – zasiłek – jest przeznaczona dla matki aby dać jej zabezpieczenie w okresie najbardziej dla niej bolesnym i trudnym.

Zasiłek przysługuje Ci także jeżeli dziecko urodzi się martwe lub umrze, zanim ukończy 8 tydzień. W takiej sytuacji zasiłek macierzyński jest wypłacany w pełnej wysokości przez okres 8 tygodni, nie krócej jednak aniżeli 7 dni od śmierci niemowlęcia.

Śmierć matki, porzucenie dziecka

Śmierć matki nie oznacza utraty prawa do zasiłku macierzyńskiego. Wtedy to ojciec dziecka lub inna osoba z najbliższej rodziny otrzyma zasiłek na okres pozostały do wyczerpania urlopu macierzyńskiego. Warunkiem jest opłacone ubezpieczenie chorobowe tej osoby.

Podobnie gdy matka porzuci dziecko, również wtedy ojciec lub inny członek rodziny ma prawo do zasiłku jeśli jest ubezpieczony, a jeśli porzucenie nastąpiło przed upływem 8 tygodni ojcu przysługuje dodatkowy zasiłek opiekuńczy.

Na prawo przyznania zasiłku macierzyńskiego dla ojca lub innego członka rodziny nie ma wpływu brak ubezpieczenia matki.

O czym jeszcze warto pamiętać?

Dochowaliśmy wszelkiej staranności aby oddać aktualny stan prawny i pomóc znaleźć odpowiedź na pojawiające się pytania. Jednakże należy pamiętać, że powyższy wpis dotyczy pewnego ogólnego stanu rzeczy i nie jest poradą prawną. Jeżeli masz wątpliwości lub pytania skontaktuj się z nami, chętnie pomożemy.