Spadek za granicą – formalności spadkowe w sprawie transgranicznej
Spadek za granicą – formalności spadkowe w sprawie transgranicznej
Sprawy spadkowe związane są z licznymi trudnościami. Sytuacja dodatkowo komplikuje się, gdy spadkodawca w chwili śmierci mieszkał w za granicą. Jakie czynności powinien podjąć spadkobierca, gdy składniki masy spadkowej znajdują się na terytorium obcego państwa? Podpowiadamy.
Skorzystaj z E-porady prawnej
Zadanie pytania nic Cię nie kosztuje. Wstępna analiza i wycena jest bezpłatna oraz nie zobowiązuje do współpracy.
Dziedziczenie spadków transgranicznych
W przypadku dziedziczenia spadku po osobie, która mieszkała za granicą, musimy uzyskać odpowiedzi na trzy podstawowe pytania. Jaki sąd będzie właściwy do rozpoznania sprawy? Prawo którego państwa znajdzie zastosowanie? W jakim kraju decyzje wydane przez sąd będą podlegać wykonaniu?
Jaki sąd będzie właściwy do rozpoznania sprawy?
Co do zasady, właściwość sądu dla sprawy spadkowej określa się na podstawie miejsca zwykłego pobytu spadkodawcy. Jak jednak ustalić takie miejsce? Chodzi tu o obszar, gdzie znajdowało się centrum życiowe spadkodawcy. Podstawą ustalenia miejsca pobytu zmarłego może być m.in. jego adres zamieszkania czy miejsce pracy. Zdarzają się jednak sytuacje, gdy jednoznaczne ustalenie ośrodka interesów życiowych spadkodawcy jest niemożliwe. Wówczas sądem właściwym do rozpoznania sprawy spadkowej będzie sąd miejsca położenia majątku spadkodawcy.
Prawo jakiego państwa będzie właściwe?
Regułą jest, iż organ rozstrzygający sprawę spadkową stosuje prawo kraju, w którym spadkodawca mieszkał w chwili śmierci.
Czy dopuszczalne jest jednak dokonanie zmian w tym przedmiocie? Nasuwa się również pytanie, czy dozwolone jest podjęcie działań, dzięki którym to sąd ojczysty, a nie zagraniczny, będzie orzekał w sprawie spadkowej?
Otóż rozwiązaniem staje się sporządzenie testamentu, w którym obok rozrządzeń testamentowych zamieszczone zostanie oświadczenie testatora o wyborze prawa właściwego.
Złożenie w testamencie stosownego oświadczenia umożliwia również zmianę sądu właściwego do rozpoznania sprawy na sąd ojczysty. W takim wypadku, w celu przeniesienia rozpoznania sprawy spadkowej do Polski, konieczne jest jeszcze wyrażenie odpowiedniej zgody przez spadkobierców.
Zobacz też:
W tym miejscu trzeba zaznaczyć, że kraj, którego sąd będzie właściwy do rozpatrzenia sprawy spadkowej, nie musi być tożsamy z krajem, którego prawo znajdzie zastosowanie w ramach postępowania spadkowego.
Przykładowo, takie rozwiązanie może prowadzić do tego, że polski sąd będzie rozstrzygać sprawę według prawa np. czeskiego czy słowackiego. Ponadto decyzje wydane przez sąd mogą wywoływać określone skutki także w innym państwie.
Nie bez znaczenia dla usprawnienia transgranicznego postępowania spadkowego jest członkostwo w Unii Europejskiej.
Otóż każde orzeczenie spadkowe, które zostało wydane w jednym z państw członkowskich musi zostać uznane również w innych krajach należących do Wspólnoty. Nie ma przy tym konieczności dopełniania żadnych dodatkowych formalności.
Jak natomiast należy postąpić, gdy jedna ze stron postępowania, mieszkająca w innym kraju unijnym, nie zastosuje się do wydanego w sprawie spadkowej orzeczenia? Wówczas zasadne staje się złożenie wniosku o stwierdzenie wykonalności takiego orzeczenia.
Dążąc do wyegzekwowania orzeczenia w sprawie spadkowej nie można również zapominać o pomocy, do której udzielenia zobowiązana jest policja oraz komornik sądowy.
Czy uważasz ten artykuł za przydatny?
Staramy się poruszać tematy, z którymi Klienci najczęściej zgłaszają się do naszej Kancelarii. Zadzwoń i dowiedz się jak możemy Ci pomóc.
Europejskie poświadczenie spadkowe
Spadkobiercy często muszą mierzyć się z problemami wynikającymi z żądań formułowanych przez urzędy czy banki innych państw członkowskich UE w przedmiocie przedstawienia dowodu, który potwierdza, że spadkobierca jest uprawniony do wejścia w posiadanie poszczególnych składników majątku spadkowego.
W takiej sytuacji organ danego państwa członkowskiego może wystawić krajowy dokument potwierdzający status bycia spadkobiercą, wykonawcą testamentu lub zarządcą spadku.
Innym rozwiązaniem jest wnioskowanie o wydanie europejskiego poświadczenia spadkowego. Jest to dokument honorowany we wszystkich krajach Unii Europejskiej.
Dysponując takim poświadczeniem nie trzeba już dokonywać żadnych dodatkowych formalności celem udowodnienia swojego statusu spadkobiercy. Można je pozyskać w sądzie lub u notariusza w danym kraju unijnym, jest ono ważne przez okres sześciu miesięcy od momentu jego wystawienia.
Przyjęcie lub odrzucenie spadku w sprawach transgranicznych
Niezależnie od kraju, w którym będzie rozstrzygana sprawa spadkowa, konieczne staje się podjęcie przez spadkobiercę decyzji w przedmiocie przyjęcia lub odrzucenia spadku.
W Polsce mamy na to 6 miesięcy od chwili otwarcia spadku, jednak nie jest to zasada stosowana we wszystkich krajach.
Tytułem przykładu, zgodnie z prawem niemieckim na podjęcie takiej decyzji spadkobierca ma zaledwie 6 tygodni. Co więcej, prawo Republiki Federalnej Niemiec nie wprowadza instytucji przyjęcia spadku z dobrodziejstwem inwentarza.
Oświadczenie o przyjęciu lub odrzuceniu spadku, którego składniki znajdują się na terytorium Polski, w przypadku, gdy przebywasz za granicą, możesz złożyć przed sądem kraju Unii Europejskiej, w który aktualnie zamieszkujesz.
Oświadczenie o odrzuceniu spadku, o przyjęciu spadku wprost lub z dobrodziejstwem inwentarza możesz złożyć we właściwym urzędzie konsularnym RP.
Zobacz też:
Czy uważasz ten artykuł za przydatny?
Na blogu Kancelarii staramy się poruszać tematy, z którymi najczęściej zgłaszają się do nas klienci. Sprawdż, jak możemy pomóc w Twojej sprawie.
