Przyjęcie lub odrzucenie spadku w Polsce, gdy spadkobierca mieszka za granicą

Otrzymanie spadku zwykle wiąże się z dużą ilością formalności, które trzeba dopełnić. Co w sytuacji, kiedy zmarły mieszkał w Polsce, a spadkobierca zamieszkuje w innym kraju? Jakie są wówczas możliwości i do kogo można zwrócić się o pomoc?

Możliwości spadkobiercy

Prawo spadkowe daje spadkobiercy trzy możliwości. W zależności od dokonanego wyboru konieczne będzie dokonanie konkretnych czynności prawnych. Pierwszym krokiem jest złożenie oświadczenia co do woli wobec spadku, czyli odrzucenie spadku, przyjęcie spadku wprost, lub przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza.

Składając oświadczenie o odrzuceniu spadku, spadkobierca pozbawia się konieczności ponoszenia odpowiedzialności za długi spadkodawcy, ale jednocześnie pozbawia się roszczeń do wszelkiego rodzaju aktywów, które znajdowały się w posiadaniu zmarłego. Jest on wyłączony z procesu dziedziczenia.

W przypadku złożenia oświadczenia o przyjęciu spadku wprost trzeba się liczyć z pełną odpowiedzialnością za długi spadkowe, ale jednocześnie można zgłaszać roszczenia, co do pozostawionych aktywów, takich jak samochód, czy mieszkanie, które było w posiadaniu zmarłej osoby.

Przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza oznacza natomiast, że spadkobierca jest odpowiedzialny za długi spadkowe jedynie do wysokości aktywów. W tym wypadku spadkobierca zaspokaja wierzycieli do momentu wyczerpania się masy spadkowej.

Warto również zaznaczyć, że na złożenie owego oświadczenia spadkobierca ma 6 miesięcy od momentu, w którym dowiedział się o tytule swojego powołania – najczęściej jest to moment otwarcia testamentu, czyli śmierci spadkodawcy. Ważne jest aby zaświadczenie dotarło do sądu przed upływem ww. okresu, w przeciwnym razie, zgodnie ze znowelizowanymi zasadami kodeksu cywilnego, sąd uzna przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza.

Oświadczenie o przyjęciu lub odrzuceniu spadku można złożyć na trzy sposoby:

1. Ustne oświadczenie po osobistym stawiennictwie w Polsce.
2. Pisemne oświadczenie za pośrednictwem konsulatu polskiego w zamieszkiwanym kraju.
3. Udzielenie pełnomocnictwa za granicą wraz z konsularnym poświadczeniem, które upoważnia pełnomocnika do dokonywania kolejnych formalności.

Jak przyjąć spadek w Polsce mieszkając za granicą

Osoby przebywające za granicą powinny pamiętać o tym, że Konsul RP nie może podejmować żadnych czynności związanych z prowadzeniem sprawy spadkowej w stosunku do obywatela Polski. Istnieje jednak możliwość, aby Konsul poświadczył takie oświadczenie o przyjęciu spadku. Należy je następnie złożyć w sądzie we właściwym ze względu na miejsce zamieszkania spadkodawcy w terminie sześciu miesięcy od dnia, w którym spadkobierca uzyskał informację, że ma możliwość przyjęcia spadku.

Wszelkie tego typu sprawy załatwia się w konsulacie osobiście. Wybierając się tam, trzeba pamiętać o tym, że potrzebny będzie dokument oświadczenia oraz ważny dowód osobisty lub paszport. Podpis na oświadczeniu składany jest w obecności Konsula, a na wizytę najlepiej jest się uprzednio umówić. Opłata za poświadczenie konsularne wynika z tabeli opłat i wynosi 30 euro. Podpisane i poświadczone oświadczenie o przyjęciu spadku, należy przesłać listem poleconym do właściwego sądu.

Zobacz również:

Jak odrzucić spadek w Polsce mieszkając za granicą

Proces odrzucenia spadku przebiega w sposób analogiczny. Oznacza to, że konieczne jest złożenie oświadczenia o odrzuceniu spadku w sądzie właściwym ze względu na miejsce zamieszkania zmarłego. W tym przypadku również obowiązuje termin sześciu miesięcy i istnieje możliwość przesłania oświadczenia pocztą. Podobnie, należy udać się do Konsula RP, który ma możliwość poświadczenia takiego dokumentu.

W trudnych i skomplikowanych sprawach spadkowych warto skonsultować się z prawnikiem, który z pewnością podpowie, czy w danej sytuacji warto jest spadek przyjmować, czy lepszym rozwiązaniem będzie jego odrzucenie.